Beneficjentami projektu jest 18 nauczycieli naszej szkoły. Uznano za konieczny udział dyrektora szkoły, nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej, geografii, języków obcych, historii, wychowania fizycznego, muzyki oraz przedsiębiorczości. Projekt zakłada udział kadry pedagogicznej w szkoleniach w Portugalii, Norwegii i na Malcie. Czas jego realizacji obejmuje lata 2018–2020.

Projekt finansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój na zasadach programu Erasmus+. Jego celem  jest podniesienie kompetencji zawodowych nauczycieli poprzez poznawanie nowoczesnych i nieformalnych metod nauczania,  technologii TIK,  rozwój umiejętności komunikowania się  w języku angielskim oraz kształtowanie kompetencji międzykulturowych.

Udział w projekcie wynika również z zapotrzebowania naszej szkoły na podniesienie poziomu kompetencji kluczowych poprzez szkolenia i doświadczenia w wymiarze międzynarodowym. Zadania podjęte w projekcie odzwierciedlają jej bieżące potrzeby rozwojowe: wspieranie edukacji wczesnej, integracji społecznej, zwiększanie zrozumienia międzykulturowego, kształcenie kompetencji obywatelskich i społecznych.

Mobilność do trzech różnych państw wiąże się z koniecznością przygotowania kulturowego, językowego, pedagogicznego i organizacyjnego. Nauczyciele biorący udział w kursie języka angielskiego, odbywają zajęcia, które umożliwiają im uczenie się od siebie nawzajem oraz są okazją do wymiany doświadczeń i wiedzy. Pozwala to na rozwinięcie kompetencji miękkich, takich jak umiejętność współpracy  w grupie.

Nowoczesność i innowacyjność drogą do kreatywnej edukacji to myśl przewodnia szkolenia w Portugalii. Nauczyciele pracowali w trzech sekcjach:

1. „ICT as a tool for intercultural and media education” - ICT jako narzędzie edukacji kulturowej i medialnej,
2. “Digital media in intercultural education” - Media cyfrowe w edukacji międzykulturowej,
3. “Stimulating creativity and innovation” - Pobudzanie kreatywności i innowacji.

Idea projektu i tematyka szkolenia w Portugalii doskonale wpisują się w ustalone przez MEN kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2018/2019 oraz kompetencje kluczowe, których rozwój wspiera Komisja Europejska.  Znalazły się wśród nich rozwijanie kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli oraz bezpieczne i odpowiedzialne korzystanie
z zasobów dostępnych w sieci oraz kształcenie rozwijające samodzielność, kreatywność i innowacyjność uczniów.

Dlaczego wybraliśmy taki temat szkolenia?

Celem kursu było zapoznanie uczestników mobilności z narzędziami  i metodami pozwalającymi na  odejście od schematów nauczania opartych na metodzie kredy i tablicy na rzecz kształcenia aktywizującego, wyzwalającego samodzielność i inicjatywę w dostrzeganiu, formułowaniu i rozwiązywaniu problemów.

Należy tu wspomnieć o koncepcji edukacyjnej STEAM - Science, Technology, Engineering, Arts and Math, czyli podejście interdyscyplinarne, zachęcające  do eksperymentowania i poszukiwania rozwiązań. Uczniowie muszą nauczyć się podchodzenia do problemu w inny  niż dotychczas sposób, co wymaga  od nich zdobywania umiejętności i tworzenia narzędzi oraz wykorzystywania ich  w innowacyjny sposób. Elastyczność, eksperymentowanie i zróżnicowanie stają się celami kształcenia – przygotowania młodych ludzi do kreatywnego używania narzędzi w wirtualnych i prawdziwych społecznościach, ponad granicami dyscyplin naukowych.

„Odwrócona klasa” to kolejna metoda dająca możliwość zastosowania narzędzi TIK, w której następuje odwrócenie procesu nauczania i roli nauczyciela. Dzięki narzędziom ICT nauczyciel udostępnia przygotowane przez siebie treści edukacyjne uczniom: mogą to być filmiki, animacje, artykuły, prezentacje, pliki dźwiękowe, ciekawe strony internetowe, aplikacje itp. Uczeń, mając pełną autonomię w swoim własnym tempie,  w domu zapoznaje się  z przygotowanymi przez nauczyciela materiałami i przyswaja je. 

Portugalska szkoła

W ramach szkolenia uczestnicy odwiedzili szkołę Quinta do Conde, która rzuca wyzwanie tradycyjnemu pojęciu edukacji i powszechnemu w Polsce modelowi uczenia. Filozofię edukacji w tej szkole można znaleźć w słowach Konfucjusza: „Powiedz mi, a zapomnę, pokaż mi, a zapamiętam, pozwól mi zrobić, a zrozumiem". W tym innowacyjnym modelu szkoły nie ma podziału na klasy czy grupy, uczniowie pracują, realizując projekty interdyscyplinarne. W ten sposób, przechodząc przez różne etapy, uczą się szacunku do innych oraz wartości samodzielnego poszukiwania w trakcie procesu nauki. To wszystko dzieje się pod kierunkiem nauczycieli - tutorów.

Uczniowie mają tu możliwość pracy w specjalnie przygotowanej sali zwanej Future Classroom. Podzielona jest ona na sześć różnych stref. Każda z nich uwydatnia charakterystyczne obszary uczenia się oraz nauczania i oznaczona jest innym kolorem.

Pierwszą strefą jest strefa badawcza - Investigate. Uczniowie są  tutaj aktywnymi uczestnikami, a nie biernymi słuchaczami. To dobre miejsce na wspierania takich stylów uczenia się jak project - based learning oraz na podwyższenie umiejętności krytycznego myślenia. Wskazane jest wykorzystanie w tej strefie rejestratorów, robotów, mikroskopów, modeli 3D oraz laboratoriów online.

Strefa tworzenia - Create pozwala uczniom planować, projektować i tworzyć własne prace. Tutaj proste powtarzanie informacji nie wystarczy. Uczniowie wykorzystują swoją wiedzę do interpretacji, analizy, uczą się pracy zespołowej i mają do dyspozycji odpowiedni sprzęt – kamerę wideo wysokiej rozdzielczości, aparat cyfrowy, oprogramowanie do edycji wideo, urządzenie rejestrujące typu mikrofon itp. Ważnym elementem tego procesu twórczego jest ewaluacja. Do prezentacji swoich prac uczniowie potrzebują innego zestawu narzędzi, które znajdują się w strefie prezentacji Present - ekranu, specjalnego projektora HD, aby zapewnić lepszą jakość przekazu informacji. Mogą również udostępniać wyniki swojej pracy, wykorzystując narzędzia do publikacji online. Dzielenie się wiedzą to ćwiczenie umiejętności o wymiarze komunikacyjnym i społecznym Zachęceni do interakcji uczniowie szybko uzyskują opinię na temat swojej pracy. Taka informacja zwrotna jest bardzo cenna, gdyż pozwala wprowadzić poprawki, ponownie rozwinąć i udoskonalić opracowany materiał.

W strefie interakcji Interackt nauka obejmuje zarówno aktywne zaangażowanie nauczycieli jak i uczniów. Nauczyciel, wykorzystując technologie ICT na swoich zajęciach, zwiększa zainteresowanie uczniów przedmiotem. Dodatkowo, mając do dyspozycji narzędzia typu tablety, smartfony, tablice interaktywne i interaktywne ćwiczenia, jest w stanie zaangażować wszystkich uczniów jednocześnie.

W strefie wymiany Exchange uczniowie uczą się komunikacji i współpracy z innymi. Pracując w zespole, wzmacniają poczucie odpowiedzialności społecznej. Do pracy wykorzystują m.in. tablice interaktywne, oprogramowanie Mind - mapping, metodę burzy mózgów. 

Strefa rozwoju Develop to przestrzeń do autorefleksji i nieformalnej nauki. Uczniowie mogą pracować samodzielnie w swoim własnym tempie, zarówno w szkole, jak i w domu. Wykorzystywane narzędzia w tej strefie to: urządzenia przenośne,  audio ze słuchawkami, książki w wersji papierowej i elektronicznej, gry analogowe i cyfrowe.

Future Classroom pozwala zmieniać tradycyjne sale lekcyjne i wspierać wprowadzanie nowych stylów uczenia się i nauczania przy pomocy nowoczesnych technologii.

Podczas warsztatów w Portugalii, poznaliśmy i mieliśmy okazje przetestować narzędzia aktywizujące i wspierające proces dydaktyczny takie jak: Kahoot,  ActiveInspire, Socrative, Popplet (narzędzie do tworzenia dynamicznych prezentacji i map myślowych), QR codes, Prezi, Canva, Mentimenter, Padlet, Quizizz.

Ogromnym wyzwaniem stało się dla nauczycieli praktyczne wykorzystanie umiejętności językowych zdobytych na kilka miesięcy przed wyjazdem. Współpraca w międzynarodowych grupach nauczycieli była okazją do poznania metod stosowanych w innych częściach Europy. Na szkoleniu odpowiedzieliśmy sobie również na pytanie, jak motywować dzieci i młodzież do odpowiedzialnego korzystania z mediów elektronicznych oraz jak kreatywnie zarządzać szkołą. Poprzez bezpośredni kontakt z inną kulturą, ludźmi, historią ich państwa, zdobyliśmy kompetencje niezbędne w komunikacji w środowisku wielokulturowym.

Dlaczego warto było wziąć udział w mobilności?

Poniżej prezentujemy wypowiedź Agnieszki, jednej z uczestniczek naszego wyjazdu:

Według mnie warto było wziąć udział w mobilności, ponieważ: zmobilizowało mnie to do stosowania ciekawych i atrakcyjnych dla uczniów narzędzi, nastawiło pozytywnie do poszukiwań twórczych rozwiązań związanych z nauczaniem-uczeniem się zarówno w odniesieniu do moich uczniów, jak i do mnie samej, utwierdziło mnie w przekonaniu o konieczności zmiany w tradycyjnym sposobie uczenia. Kolejny „zysk - to realna potrzeba doskonalenia moich umiejętności językowych (stres mobilizujący!). Mobilność zaspokoiła także moją ciekawość świata i potrzebę podróżowania, a polisensoryczne smakowanie Portugalii dostarczyło mi mnóstwa przyjemności. Dodatkowym bonusem okazało się przebywanie w ciekawej społeczności nauczycieli naszej szkoły, nawiązanie bliższych relacji ze sporą grupą życzliwych, ciepłych, inspirujących i - po prostu - fajnych ludzi.

Autorki sa nauczycielkami IV Liceum Ogólnokształcącego i Szkoły Podstawowej Nr 17 w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 1 w Tarnowie (ul. Norwida 22).

Linki:

Szkoła Quinta do Conde: http://aeboaagua.org/ebiba/ 

Edulab w Quinta do Conde: https://youtu.be/h1WN7nw3N0Q

Strona projektu: https://achabinska.wixsite.com/kreatywny